این مرکز با هدف ایجاد بانک اطلاعاتی کامل و جامع از اسناد و عکس های تاریخی بندرعباس و هرمزگان به منظور حفظ و احیای هویت فرهنگی تاریخی بندرعباس و هرمزگان در سال ۱۳۹۵ تاسیس شد.
در دنیای کنونی هویت تاریخی و پیشینه ی فرهنگی و تمدن یکی از مباحث مهم و قابل توجه در نزد جوامع است به ویژه حکومت و ملت هایی که ریشه در باستان و دنیای پیش از تاریخ دارند اهمیت این امر چنان مهم است که آنها منافع ملی خود را با محوریت هویت فرهنگی و گذشته تاریخی شان ، تعریف ، طراحی و بازنویسی می نمایند.که علت آن بی گمان نقش و پیامد هایی است که این امر را با خود دارد که مهمترین این پیامد ها عبارتند از : افزایش احترام ، اعتبار و اقتدار در روابط بین المللی ، پشتوانه قدرتمند فرهنگی ، تاریخی و تمدن در سطح بین المللی ، رشد اقتصادی با توجه به میل و انگیزه خودکفایی اقتصادی از سویی و رشد صنعت گردشگری از سوی دیگر ، حفظ وحدت ، آرامش و خود باوری جامعه را در سطح ملی به دنبال دارد.
پیامد های فوق موجب می گردد که کشور ها ضمن شناخت ، بررسی و پاسداشت پیشینه ی خود تلاش در معرفی رسانه ای آزاد دارند همین مساًله که در بالا در سطح بین المللی بدان اشاره شد در سطح ملی و درون کشوری نیز این امور قابل توجیه است که نمونه آن استان هایی هستند که توانسته اند هم هویت تاریخی، بومی و منطقه ای خود را در جهات مختلف فرهنگی ، هنری ، آداب ورسوم ، گویش ، آثار تاریخی حفظ نمایند و هم از رهگذر این، به رشد و شکوفایی نسبی اقتصادی از قبیل گردشگری برسند .
در این میان استان هایی هستند همچون هرمزگان که علیرغم داشتن هویت تاریخی و فرهنگی همچون قدمت ، آداب و رسوم خاص بومی ، هنر و صنایع دستی و زبان و گویش های متنوع و ریشه در تاریخ اما به دلایلی نتوانسته این هویت را به میزان قابل توجه حفظ نماید و نه توانایی معرفی آنرا داشته است و اگر شاید شخصیت بزرگی همچون مرحوم محمد علی خان سدید السلطنه کبابی نبود همین اندک شناخت را از گذشته ی خود نداشتیم .
دلایل این فقدان حافظه تاریخی چند است :
– در داخل این خطه از کشور کمتر توجه به ثبت وقایع داشته است لذا منابع تاریخی اختصاصی اندکی در مورد استان وجود دارد
– بیشتر تالیفات و تولیدات فرهنگی و تاریخی در مورد هویت و پیشینه ی این استان یا بدلیل عدم استفاده از اسناد و مدارک تاریخی و آرشیوی یا به علت عدم شناخت و آشنایی با تاریخ و فرهنگ و گویش بومی منطقه و عوامل دیگر از محتوای تاریخی اندکی برخوردار هستند از این رو بر پژوهشگر فرهنگ و تاریخ در جغرافیای هرمزگان لازم است که به کنکاش و جستجو در منابع تاریخی ، جغرافیایی و ادبی و همچنین اسناد و مدارک تاریخی ، اداری و آرشیوی بپردازد تا بتواند همچون پازل، آگاهی ها و اطلاعات اندک را در کنار یکدیگر نهاده و بتواند به شناخت و سپس معرفی نسبی گذشته ی این مردم بپردازد . پس با توجه به پراکندگی اسناد و مدارک، تنوع منابع تاریخی، جغرافیایی و از این دست، موجب گردید که گروه مشاورین فرهنگ شهرداری بندرعباس زیر نظر شهردار محترم جناب آقای امینی زاده و پشتیبانی اعضاء محترم شورای شهر وظیفه راه اندازی پژوهشکده مرکز اسناد تاریخی را در اولویت خود قرار داده تا کاستی های مورد نظر با گردآوری اسناد و مدارک در سطح استان و کشور و راه اندازی کتابخانه تخصصی هرمزگان شناسی و تاریخ، رفع نماید.
رامین آذرمهر
مدیر مرکز اسناد تاریخی شهرداری بندرعباس
