اقتصاد دریا شامل تمام فعالیت‌های اقتصادی که در ارتباط با دریاها، سواحل و منابع دریایی صورت می‌گیرد می‌شود. این فعالیت‌ها شامل حفاری نفت و گاز، بهره‌برداری از منابع دریایی، پرورش شیلات، صید و صیادی، حمل و نقل دریایی، تجارت بین‌المللی از طریق دریا، صنعت گردشگری ساحلی، توانمندسازی ساکنان مناطق ساحلی و سایر فعالیت‌های مرتبط است.
قدرت دریایی نیز به توانایی یک کشور در تسلط بر مناطق دریایی، حمل و نقل دریایی، حفاظت از منافع و منابع ملی دریایی و تأمین امنیت دریاها و سواحل اشاره دارد. کشورهایی که قدرت دریایی قوی دارند، معمولاً توانایی حفاظت از منافع ملی خود در آب‌های بین‌المللی، انجام عملیات نظامی دریایی، کنترل مسیرهای حمل و نقل دریایی و دفاع و در صورت لزوم حمله به نقاط پرخطر استراتژیک را دارا هستند.
اقتصاد دریا و قدرت دریایی راهبردی به یکدیگر وابسته هستند. قدرت دریایی کشورها امکان تأمین امنیت دریاها، حفاظت از منابع دریایی و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای فعالیت‌های اقتصادی دریایی را فراهم می‌کند. از سوی دیگر، فعالیت‌های اقتصادی دریایی شامل صادرات و واردات از طریق دریا، تجارت بین‌المللی، استخراج منابع دریایی و صنایع مرتبط با دریا مانند صنعت دریایی و گردشگری ساحلی، به توانایی اقتصادی و رقابت‌پذیری کشورها در صحنه جهانی تأثیر می‌گذارد.
داشتن قدرت دریایی راهبردی قوی و فعالیت‌های اقتصادی دریا محور پیوسته می‌تواند به توسعه پایدار و پیشرفت اقتصادی کشور کمک کرده و به عنوان یک منبع درآمد و اشتغال مهم عمل کند. همچنین، در صورت کسب توانمندی و تجربه در زمینه اقتصاد دریا، کشورها می‌توانند نقشی مهم در تجارت بین‌المللی و رقابت با کشورهای دیگر داشته باشند. به علاوه، اقتصاد دریا محور می‌تواند به توسعه مناطق ساحلی و جزایر کمک کرده و فرصت‌های اشتغال و رشد اقتصادی را به جوامع محلی فراهم کند.
بنابراین، قدرت دریایی راهبردی و اقتصاد دریا به یکدیگر وابسته هستند و تقویت هر کدام از این عوامل می‌تواند به توسعه و رشد کشور کمک کند. کشورهایی که توانایی تسلط بر مناطق دریایی خود را دارند، قادر خواهند بود منافع ملی خود را در دریا و ساحل حفظ کرده و از منابع دریایی و ساحلی بهره‌برداری بهینه کنند. همچنین، توانایی حمل و نقل دریایی و دسترسی به بازارهای جهانی از طریق دریا می‌تواند رقابت‌پذیری اقتصادی کشور را افزایش دهد و فرصت‌های تجاری را گسترش دهد.
با این حال، لازم به ذکر است که قدرت دریایی راهبردی و اقتصاد دریا تنها عواملی نیستند که بر توسعه کشورها تأثیر می‌گذارند. عوامل دیگری مانند سیاست‌های اقتصادی، فرهنگ سازمانی و اقتصادی، زیرساخت‌ها و نیروی کار و نظارت بر اجرای قوانین توسط نمایندگان مجلس و مبارزه با فساد و رانت و همچنین تعارض منافع نیز نقش مهمی در تعیین پیشرفت و رقابت‌پذیری کشورها ایفا می‌کنند.
رضا ملاحی/
